Agorafobia należy do zaburzeń lękowych, które w dużym stopniu dotykają ludzi młodych po rozmaitych przejściach i trudnych sytuacjach. Często choroba rozwija się wskutek traumy, albo przeżyć w dzieciństwie związanych z dużymi przestrzeniami. W każdym przypadku jednak warto jest pokonać strach i skontaktować się z lekarzem, który może pomóc w pokonaniu objawów choroby, a wraz z pracą z pacjentem – spowodować również jej całkowite opanowanie.
Charakterystyka agorafobii
Agorafobia to poważne zaburzenie lękowe zaliczane do fobii. Często występuje ono również wspólne z nerwicą czy depresją albo innymi zaburzeniami tego rodzaju.
Agorafobia polega przede wszystkim na ogromnym, często irracjonalnym lęku przed dużą, otwartą przestrzenią. Może pojawiać się również w zamkniętych, większych przestrzeniach, np. portach lotniczych, dworcach, supermarketach. Chory ma przeświadczenie, że na tak dużej przestrzeni spotka go coś, co nie pozwoli mu bezpiecznie wrócić do domu. To lękowe zaburzenie jest szczególnie groźne, gdy utrudnia normalne funkcjonowanie – może doprowadzić do stanu, w którym chory obawia się opuszczania własnego domu z powodu przerażenia wynikającego z pojawienia się na otwartej przestrzeni.
Często lęk przed przestrzenią jest irracjonalny i chory zdaje sobie z tego sprawę, jednak nie potrafi żadnymi metodami opanować lęku, który go ogarnia.
Przyczyny agorafobii
Lekarze obecnie wskazują na kilka możliwych przyczyn agorafobii. Najprostsza z nich to traumatyczne przeżycie na otwartej przestrzeni, często przeżyte w wieku dziecięcym i nierzadko wyparte przez podświadomość. Może to być lęk przed byciem napadniętym w tłumie osób czy strach przed nagłym rozwojem choroby i nieuzyskaniem pomocy.
Z drugiej strony agorafobia bywa spowodowana zaburzeniami pracy błędnika, co wynika niejednokrotnie z choroby fizycznej, faktycznie istniejącej w organizmie. To jednak przypadki sporadyczne.
Czasami agorafobia jest po prostu rozwiniętym w pewnej chwili negatywnym skojarzeniem, które chory w bardziej albo mniej świadomy sposób utrwalił w swojej psychice. Źle kojarzące się wychodzenie z domu powoduje w efekcie stany lękowe podczas próby opuszczenia bezpiecznego lokum.
W niektórych przypadkach pojawienie się agorafobii wynika z obecności u pacjenta cech osobowości typowej dla tego schorzenia.
Objawy agorafobii
Objawy agorafobii często są podobne. Próbie wyjścia z domu towarzyszy poczucie niepokoju, które z nieracjonalnych powodów może przerodzić się w napad lęku albo wręcz paniki. Pojawiać mogą się zaburzenia oddychania i pracy serca podobne do chorób układu krążenia i oddechowego; często naśladują one somatycznie zawał serca.
Niekiedy chory doświadcza silnego parcia na pęcherz czy nagłej biegunki, co dodatkowo wzmaga poczucie niepokoju i zażenowania. Występować może nagła potliwość, drżenie, uczucie miękkich nóg, zawroty głowy.
Leczenie agorafobii
Leczenie agorafobii zawsze przebiega w gabinecie psychoterapeuty. Leki stosuje się jedynie wspomagająco. Najlepsze efekty przynosi terapia poznawczo-behawioralna, nauczenie chorego relaksacji, uświadomienie sensu choroby oraz próby przesuwania strefy komfortu. W efekcie choroba może zaniknąć całkowicie.
Okiem Eksperta – lek. Marta Herstowska – psychiatra z Centrum Zdrowia Lifemedica:
To zaburzenie ze spektrum zaburzeń lękowych, u podłoża której leży silny wręcz paniczny lęk przed otwarta przestrzenią lub przed miejscami, z których trudno się wydostać, np. winda, centrum handlowe, środki komunikacji. Wtórnie do odczuwanego łeku bardzo często w sposób istotny ograniczają swoje codzienne funkcjonowanie, stosują liczne zachowania unikowe by nie skonfrontować się z tym czego się obawiają. Unikanie tych sytuacji nie pozwolą na konfrontację z tym czego się objawiamy co wtórnie doprowadza do nasilenia lęku. Bardzo często agorafobie towarzysz zaburzeniu lękowemu z napadami paniki. W sytuacji rodzącej lęk pojawiają się dolegliwości somatyczne takie jak kołatanie serca, uczucie duszności, zawroty głowy, uczucie niestabilności, które interpretowane są w sposób katastroficzny doprowadzając do napadu paniki. Leczenie: SSRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny), psychoterapia poznawczo-behawioralna, której skuteczność sięga 90 %.
Jeszcze więcej siedźcie przed komputerami, a na pewno będziecie zdrowi i agorafobia i inne schorzenia nie będą się pojawiać… Teraz młodzi ludzie przede wszystkim spędzają czas z gadżetami, a nie ludźmi, więc kontakty interpersonalne są u nich na zatrważająco niskim poziomie. Dużo się o tym mówi, ale nic nie robi i choroby psychiczne będą coraz częstsze, bo siedzenie na imprezie i gapienie się w smartfony nie jest zdrowe.
No to moja była żona na pewno nie ma agorafobii, bo cały wolny czas uwielbia spędzać w centrach handlowych – im większe, tym lepsze. Chodzi też do kina, ale tylko na premiery, kiedy jest największy tłok, podobnie z teatrem. To bez wątpienia jest zaburzenie psychiczne, ale nie mam pojęcia jak je nazwać.